آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان: بررسی کامل و نکات کلیدی
آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان که در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۴۰۱ توسط هیأت وزیران تصویب شده، به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی در مدیریت و ساماندهی سامانه مؤدیان شناخته میشود. این آیین‌نامه با هدف افزایش شفافیت در فرآیندهای مالیاتی، ارتقاء کارایی نظام مالیاتی کشور، و جلوگیری از تخلفات و سوءاستفاده‌های احتمالی تدوین شده است. در قالب این مصوبه، ضوابط و شرایط مشخصی برای غیرفعال‌سازی کارپوشه‌های مؤدیان مالیاتی در نظر گرفته شده که آگاهی از آن برای تمامی فعالان اقتصادی و مؤدیان الزامی است.
با توجه به گسترش سامانه مؤدیان و دیجیتالی شدن فرآیندهای مالیاتی در سال‌های اخیر، نیاز به قوانین شفاف و کارآمد بیش از پیش احساس میشود. آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان یکی از همین مقررات است که با هدف ساماندهی وضعیت مؤدیانی که فعالیت مالی مشخصی ندارند یا به دلایلی مشمول غیرفعال‌سازی هستند، تدوین شده است. این آیین‌نامه نه‌تنها نقش مهمی در کاهش بار اجرایی سازمان امور مالیاتی دارد، بلکه موجب تسهیل امور برای مؤدیان واقعی و فعال نیز میشود. شناخت دقیق این آیین‌نامه برای صاحبان کسب‌وکار و فعالان اقتصادی ضروری است تا بتوانند از بروز مشکلات قانونی و اختلال در امور مالیاتی خود پیشگیری کنند.
در این مقاله، به بررسی جامع مفاد آیین‌نامه، تفسیر مواد کلیدی، و پیامدهای احتمالی اجرای آن خواهیم پرداخت تا مسیر درک بهتر و عمل به آن را هموارتر کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید...
تعاریف کلیدی در آیین‌نامه
برای درک بهتر مفاهیم آیین‌نامه، آشنایی با تعاریف زیر ضروری است:
- سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور.
- قانون: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰.
- مؤدی: اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده.
- سامانه مؤدیان: سامانه‌ای برای مدیریت امور مالیاتی مؤدیان.
- کارپوشه: پروفایل اختصاصی مؤدی در سامانه مؤدیان برای انجام تکالیف مالیاتی.
- کارپوشه فعال: کارپوشه‌ای که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی و ثبت حافظه مالیاتی را فراهم می‌کند.
- کارپوشه غیرفعال: کارپوشه‌ای که امکان صدور صورتحساب جدید را ندارد اما دسترسی محدودی برای انجام برخی عملیات باقی می‌ماند.
شرایط غیرفعال شدن کارپوشه مؤدیان
مطابق آیین‌نامه، شرایط زیر می‌تواند منجر به غیرفعال شدن کارپوشه مؤدیان شود:
- تکمیل سقف اعتبار فروش: در صورت تکمیل سقف اعتبار فروش مؤدی مطابق ماده ۶ قانون پایانه‌های فروشگاهی.
- عدم تعیین نماینده در مشارکتهای مدنی: در صورتی که نماینده‌ای برای انجام تکالیف مالیاتی در مشارکتهای مدنی تعیین نشود.
- فوت نماینده مشارکتهای مدنی: تا زمان تعیین نماینده جدید، کارپوشه غیرفعال خواهد ماند.
- اعلام تعطیلی موقت: بر اساس ماده ۱۳ قانون پایانه‌های فروشگاهی، تعطیلی موقت می‌تواند به غیرفعال شدن کارپوشه منجر شود.
- فوت مؤدیان حقیقی: کارپوشه مؤدیان حقیقی پس از فوت آن‌ها غیرفعال میشود.
- ابطال پروانه یا مجوز کسب‌وکار: در صورت ابطال پروانه یا مجوز کسب‌وکار، کارپوشه غیرفعال خواهد شد.
- تعطیلی دائم یا انحلال کسب‌وکار: تعطیلی دائم یا انحلال واحد کسب‌وکار باعث غیرفعال شدن کارپوشه میشود.
- تغییر محل فعالیت یا واگذاری کسب‌وکار: اعلام تغییر محل فعالیت یا واگذاری کسب‌وکار نیز منجر به غیرفعال شدن کارپوشه خواهد شد.
نکات مهم در خصوص غیرفعال شدن کارپوشه
- پس از فوت مؤدی، وراث یا نماینده قانونی آن‌ها باید ظرف یک ماه تکلیف کارپوشه را مشخص کنند؛ در غیر این صورت، کارپوشه غیرفعال خواهد شد.
- در صورت غیرفعال شدن کارپوشه، مؤدی همچنان می‌تواند اظهارنامه تسلیم کرده، مالیات پرداخت کند و اعتراضات را ثبت نماید، اما امکان صدور صورتحساب جدید را نخواهد داشت.
رونوشت کامل آیین نامه:
آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان
موضوع تبصره ماده (۲۴) قانون مالیات بر ارزش افزوده
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور.
۲ـ قانون: قانون مالیات بر ارزش افزوده ـ مصوب ۱۴۰۰ ـ
۳ـ مؤدی: اشخاص موضوع بند (ح) ماده (۱) قانون.
۴ـ سامانه مؤدیان: سامانه موضوع بند (پ) ماده (۱) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان ـ مصوب ۱۳۹۸ ـ .
۵ ـ پایانه فروشگاهی: پایانه فروشگاهی موضوع بند (ب) ماده (۱) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان ـ مصوب ۱۳۹۸ ـ .
۶ ـ کارپوشه: کارپوشه ویژه اختصاصیافته به مؤدی تحت مدیریت سازمان که مؤدی پس از احراز هویت امن، می‌تواند علاوه بر دریافت کلیه خدمات الکترونیکی مالیاتی ازجمله مشاهده اوراق مالیاتی ابلاغشده، تأیید یا رد صورت حسابهای خرید، مدیریت دریافت یا پرداخت صورتحسابهای نسیه، اطلاعات مالیات بر ارزش افزوده صورتحسابهای فروش و خرید خود را مشاهده و تکالیف مرتبط با قانون را انجام دهد.
۷ـ کارپوشه فعال: کارپوشه‌ای که امکان ثبت حافظه مالیاتی، تأیید یا رد صورتحساب خرید و دریافت مالیات بر ارزش افزوده و عوارض، در صورتحسابهای الکترونیکی صادره را از خریداران دارد.
۸ ـ کارپوشه غیرفعال: کارپوشه‌ای که مؤدی امکان دریافت مالیات بر ارزش افزوده و عوارض، در صورتحسابهای الکترونیکی صادره را از خریداران نداشته ولی امکان ورود به کارپوشه، ثبت حافظه مالیاتی و تأیید یا رد صورتحساب خرید را دارد.
ماده۲ـ در موارد زیر کارپوشه غیرفعال بوده ولی مؤدی امکان ورود به سامانه را داشته ولی امکان ثبت حافظه جدید و صدور صورتحساب در کارپوشه را ندارد:
۱ـ بر اساس ماده (۶) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، در صورتی که سقف اعتبار فروش تکمیل شده باشد.
۲ـ مطابق بند (پ) ماده (۲۰) قانون، چنانچه در مشارکتهای مدنی صاحبان مشاغل (اعم از اختیاری و قهری) نماینده تعیین نگردد و یا تکالیف مالیاتی واحد شغلی توسط نماینده انجام نشود.
۳ـ فوت نماینده مشارکتهای مدنی صاحبان مشاغل تا زمان تعیین نماینده جدید مشارکت.
۴ـ اعلام تعطیلی موقت واحد کسب و کار براساس ماده (۱۳) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان.
تبصره ـ در خصوص بند (۱) این ماده، امکان ثبت حافظه جدید و صدور صورتحساب وجود دارد.
ماده۳ـ در موارد زیر کارپوشه غیرفعال بوده و دسترسی نام کاربری مؤدی محدود میشود به صورتی که مؤدی با این کاربری محدود شده امکان تسلیم اظهارنامه، پرداخت و ثبت اعتراض را داشته ولی امکان ارسال صورتحساب را ندارد:
۱ـ اشخاص حقوقی موضوع ماده (۲۱) قانون، بعد از تاریخ ختم تصفیه.
۲ـ فوت اشخاص حقیقی در صورت فعالیت با عنوان صاحبان مشاغل انفرادی.
۳ـ فوت اشخاص حقیقی در پرونده صاحبان مشاغل در صورت وجود پرونده مشارکتی که منجر به انفرادی شدن پرونده صاحبان مشاغل شود.
۴ـ در صورت ابطال پروانه کسب و کار برای پرونده صاحبان مشاغل مکان محور و ابطال مجوز کسب و کار برای پرونده صاحبان مشاغل مجوز محور.
۵ ـ تعطیلی دائم و یا انحلال واحد کسب وکار بر اساس ماده (۱۳) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان.
۶ ـ اعلام تغییر محل فعالیت و یا به اجاره واگذار نمودن واحد کسب وکار برای پروندههای مکان محور، براساس ماده (۱۴) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان.
تبصره۱ـ تمامی صورتحسابهای شناسه‌دار معتبر سازمان (شمس) استفاده نشده در اختیار مؤدی فاقد اعتبار بوده و در حکم صورتحساب نخواهد بود.
تبصره۲ـ بعد از فوت اشخاص حقیقی واحد مشمول مالیات انفرادی یا مشارکتی در صورتی که متوفی نماینده اصلی آن واحد باشد، وراث قانونی (یا نماینده قانونی وراث) و یا سایر شرکا مکلفند ظرف یک ماه از تاریخ فوت نسبت به تعیین تکلیف کارپوشه واحد مشارکت اقدام نمایند. در غیر این صورت بعد از انقضای یک ماه از تاریخ فوت، کارپوشه متوفی غیرفعال خواهد شد. مهلت مذکور با درخواست کتبی وراث (یا نماینده قانونی وراث) و یا سایر شرکا و ارایه دلایل موجه، حداکثر تا دو ماه قابل تمدید می‌باشد.
تبصره۳ـ در صورت فوت اشخاص مشمول، اعتبار مالیاتی استفاده نشده در کارپوشه مؤدی متوفی قابلیت انتقال به وراث قانونی را با رعایت مقررات خواهد داشت.
ماده۴ـ در صورت وقوع هر یک از موارد مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه، سازمان مکلف است از طریق سامانه‌های تبادل اطلاعات با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مراتب غیرفعال‌سازی کارپوشه را اطلاع‌رسانی کند و بانک مذکور موظف است کلیه دستگاههای کارتخوان بانکی و درگاههای پرداخت الکترونیکی متصل به حساب بانکی مؤدیان را مسدود نماید.
ماده۵ ـ سازمان مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید تا پس از رفع محدودیتهای موضوع این آیین‌نامه، بلافاصله کارپوشه به صورت سامانه‌ای (سیستمی) فعال شود.
ماده۶ ـ تخلف مودی در صدور صورتحساب الکترونیکی حاوی مالیات بر ارزش افزوده و عوارض در زمان غیرفعال بودن کارپوشه، علاوه بر جریمه موضوع بند (ج) ماده (۳۶) قانون، در مواردی که با توجه به مواد (۱۲) و (۳۵) قانون از مصادیق تخلفات قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان باشد، مشمول جرایم قانون مزبور نیز حسب مورد خواهد بود.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر
جمع بندی
آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان یکی از اقدامات مهم در راستای بهبود شفافیت مالیاتی و ارتقاء نظام نظارتی سازمان امور مالیاتی کشور است. این آیین‌نامه با تعیین ضوابط مشخص برای غیرفعال‌سازی کارپوشه‌ها، به کاهش تخلفات احتمالی، مدیریت بهتر اطلاعات مالی و افزایش انضباط مالی در سامانه مؤدیان کمک می‌کند. رعایت مفاد این آیین‌نامه برای تمامی مؤدیان ضروری بوده و آگاهی از جزئیات آن می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات قانونی و مالی در آینده داشته باشد.
برای آشنایی بیشتر با جزئیات آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان و دیگر موضوعات مرتبط با سامانه مؤدیان، سایر مقالات وبلاگ ما را نیز مطالعه کنید.
سوالات متداول
۱. آیین‌نامه غیرفعال نمودن کارپوشه مؤدیان شامل چه کسانی میشود؟
این آیین‌نامه شامل مؤدیانی است که فعالیت اقتصادی ندارند یا شرایط خاصی برای غیرفعال‌سازی کارپوشه آن‌ها طبق ضوابط مشخص‌شده در سامانه مؤدیان فراهم شده است.
۲. غیرفعال شدن کارپوشه چه پیامدهایی برای مؤدی دارد؟
در صورت غیرفعال شدن، مؤدی امکان ارسال صورتحساب الکترونیکی را از دست می‌دهد و ممکن است مشمول محدودیتهای مالیاتی خاص شود.
۳. چگونه می‌توان از وضعیت کارپوشه خود در سامانه مؤدیان مطلع شد؟
با ورود به حساب کاربری در سامانه مؤدیان، وضعیت کارپوشه نمایش داده میشود و اطلاعیه‌های مربوط به غیرفعال‌سازی نیز در همان‌جا قابل مشاهده‌اند.
دیدگاهتان را بنویسید