استراتژی‌های سرمایه‌گذاری هوشمند مک‌دونالد: فست‌فود یا امپراتوری املاک؟
استراتژی‌های سرمایه‌گذاری هوشمند مک‌دونالد; وقتی اسم مک‌دونالد را می‌شنوید، احتمالاً بلافاصله تصویری از همبرگرهای کلاسیک با سیب‌زمینی سرخ‌شده و نوشابه به ذهنتان می‌آید. اما واقعیت مک‌دونالد، چیزی فراتر از فروش غذای فست‌فود است. پشت این برند جهانی، یکی از هوشمندانه‌ترین استراتژی‌های تجاری در جهان نهفته است: تسلط بر املاک و مستغلات.
بله، مک‌دونالد در اصل یک شرکت املاک است که فقط برای جذاب‌تر کردن اجاره‌نامه‌های خود، همبرگر می‌فروشد، اگرچه مک دونالد تا به امروز میلیارد ها همبرگر به مشتریان در سراسر جهان فروخته است، اما ۸۵ درصد از فروشگاه‌های آن متعلق به فرانچایزها است. فرانچایزها برای استفاده از نام تجاری مک‌دونالد، فرایندهای اختصاصی تولید همبرگر و اقلام دارای علامت تجاری مک دونالد موجود در منوی خود، هزینه می‌پردازند. ولی نکته اینجاست که برخلاف دیگر فرانچایزها، مک دونالد مالک زمینی است که فروشگاه‌ها در آن ساخته شده‌اند. در مقایسه با فروش همبرگر، مک دونالد پول بیشتری از این زمین‌ها به دست می‌آورد.
مک دونالد دارای هزاران قطعه املاک در سراسر جهان است. از میدان تایمز شهر نیویورک تا میدان سرخ مسکو، مک دونالد در سراسر جهان گشت و گذار کرده و املاک و مستغلات عالی را خریداری کرده است. فرانچایزها مقداری از فروش مواد غذایی خود را به مک دونالد می‌پردازند، اما بخش بسیار بیشتری از درآمد مک دونالد از اجاره‌ای است که برای املاک و مستغلاتش پرداخت می‌شود. از این گذشته، اجاره در میدان تایمز ارزان نیست، اما یک بیگ مک ارزان است.
در ادامه داستان جذاب تبدیل شدن مک‌دونالد به یکی از بزرگ‌ترین مالکان زمین در دنیا آشنا می شوید.
آنچه در این مقاله میخوانید
تولد یک ایده طلایی
در سال ۱۹۳۷، برادران مک‌دونالد، مهاجرانی ایرلندی‌تبار، یک غرفه کوچک هات‌داگ در پاسادنا، کالیفرنیا راه‌اندازی کردند. کسب‌وکار آنها به سرعت رونق گرفت و در نهایت، اولین رستوران رسمی مک‌دونالد در سال ۱۹۴۰ تأسیس شد.
روش خاص و متفاوت آنها در تهیه همبرگر، که به شیوه خط مونتاژ انجام می‌شد، به کاهش زمان انتظار و افزایش کیفیت خدمات کمک شایانی کرد. اما همه‌چیز زمانی تغییر کرد که ری کراک وارد ماجرا شد.
در سال ۱۹۵۴، ری کراک که در آن زمان یک بازاریاب دستگاه‌های میلک‌شیک بود، وقتی دید رستوران برادران مک‌دونالد ۸ دستگاه میلک‌شیک او را سفارش داده‌اند، کنجکاو شد و شخصاً از این رستوران بازدید کرد. در همان لحظه فهمید که این کسب‌وکار پتانسیل تبدیل شدن به یک امپراتوری جهانی را دارد.
گام‌های نخست به سوی امپراتوری
ری کراک ابتدا به‌عنوان نماینده با برادران مک‌دونالد وارد همکاری شد. اما دیدگاه او فراتر از مدیریت چند شعبه کوچک بود. در سال ۱۹۶۱، پس از ۶ سال همکاری، کراک تصمیم گرفت کل سهام این برند را از برادران مک‌دونالد خریداری کند.
او که یک نابغه اقتصادی بود، متوجه شد تنها فروش همبرگر نمی‌تواند سوددهی بلندمدت داشته باشد. اینجا بود که ایده هوشمندانه هری سونبورن، مدیر مالی مک‌دونالد، مسیر شرکت را تغییر داد. سونبورن پیشنهاد کرد به‌جای تمرکز صرف بر فروش غذا، درآمد اصلی شرکت از مالکیت زمین شعبه‌ها و دریافت اجاره از فرانچایزها تأمین شود.
راز موفقیت: اجاره به جای فروش
مک‌دونالد از آن زمان تاکنون دو منبع اصلی درآمد دارد:
حق امتیاز برند و محصولات: فرانچایزها برای استفاده از برند، منو و شیوه خدمات مک‌دونالد، هزینه‌ای می‌پردازند.
-
- اجاره زمین و ساختمان: مک‌دونالد مالک بخش عمده‌ای از زمین‌ها و ساختمان‌هایی است که شعبه‌های فرانچایز در آن فعالیت می‌کنند و برای اجاره آنها، مبالغ قابل‌توجهی دریافت می‌کند.
این مدل، هم سوددهی بالایی دارد و هم ریسک کمتری نسبت به اداره مستقیم رستوران‌ها.
چگونه مک‌دونالد به یک غول املاک تبدیل شد؟
امروزه مک‌دونالد بیش از ۳۶ هزار شعبه در سراسر جهان دارد و حدود ۴۵ درصد زمین‌ها و ۷۰ درصد ساختمان‌های این شعبه‌ها متعلق به خود شرکت است. در دوران رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، مک‌دونالد به‌جای کاهش فعالیت، از فرصت استفاده کرد و املاک بیشتری خرید.
این استراتژی نه‌تنها ارزش دارایی‌های شرکت را بالا برد، بلکه درآمد پایداری از اجاره املاک فراهم کرد.
روند رشد درآمد مک‌دونالد
اعداد جادویی پشت همبرگرها
در سال ۲۰۱۴، مک‌دونالد ۲۷.۴ میلیارد دلار درآمد داشت که ۱۸.۲ میلیارد دلار آن از فروش مستقیم رستوران‌های تحت مدیریت شرکت و ۹.۲ میلیارد دلار دیگر از شعب فرانچایز حاصل شد. اما نکته شگفت‌انگیز این است که حاشیه سود این دو بخش بسیار متفاوت است:
-
- از ۱۸.۲ میلیارد دلار فروش رستوران‌های تحت مدیریت، فقط ۲.۹ میلیارد دلار سود نصیب شرکت شد.
-
- در حالی که از ۹.۲ میلیارد دلار درآمد فرانچایزها، سود خالص شرکت ۷.۶ میلیارد دلار بود!
به زبان ساده، درآمد اجاره‌ای مک‌دونالد بسیار سودآورتر از فروش همبرگر است.
چالش‌های پیش‌رو (همبرگر یا زمین: مسئله این است)
مک دونالد یک نمونه‌ی عالی است که نشان می‌هد چگونه تنوع به رشد درآمد کسب و کار کمک می‌کند و خطرات مالی سرمایه‌گذاری را نیز کاهش می‌دهد. مک دونالد هم یک تجارت فست فود و هم یک تجارت املاک و مستغلات است. به عنوان یک شرکت فست فود، نه تنها رستوران‌های خود را اداره می‌کند، بلکه امتیاز برند خود را نیز اجاره می‌دهد. با فرانچایز، مک دونالد به مقیاس بسیار بزرگ‌تری دست یافته است و این روند همچنان ادامه دارد. زیرا شرکت‌ها یا کارآفرینان دیگر، هزینه‌ی گسترش برند در بسیاری از نقاط دیگر جهان را تأمین می‌کنند.
مک دونالد همچنین می‌تواند از طریق حاشیه سود بالاتر درآمد بیشتری کسب کند. زیرا درآمدی که از درصد فروش فرانچایزهای خود به دست می‌آورد، نیازی به صرف هزینه برای اداره این شعبه‌های دارای امتیاز ندارد.
تکیه بر درآمد حاصل از فرانچایزها به تنهایی می‌تواند خطرآفرین باشد. چرا؟ زیرا قراردادهای فرانچایز مادام العمر نیستند. به این معنی که می‌توانند به پایان برسند. اگر بعضی از فرانچایزها قرارداد خود را فسخ کنند چه اتفاقی میفتد؟ البته این اتفاقات بعید است ولی به هر حال همچنان به عنوان یک تهدید حرفه‌ای در تجارت قابل توجه است. مک دونالد با ادامه ساخت و راه‌اندازی شعبه‌های متعلق به شرکت، می‌تواند اثرات بالقوه چنین تهدیدی را کاهش دهد.
حضور در تجارت املاک و مستغلات به مک دونالد کمک می‌کند تا درآمد بیشتری به دست آورد و تا حدودی سبد خود را متنوع‌تر کند. خرید املاک و اجاره آنها به فرانچایزها روشی بسیار هوشمندانه برای دوبرابر کردن مؤثر درآمد کسب شده از فرانچایزها است. سایر املاکی که به فرانچایزها اجاره داده نمی‌شوند، همیشه این پتانسیل را دارند که به شخص دیگری اجاره داده شوند، یا خیلی ساده برای کسب سود به فروش برسند.
با این حال، اگر مک دونالد بخواهد این سبد متنوع به سوددهی ادامه دهد، ممکن است نیاز داشته باشد راه‌های جدیدی برای همگام شدن با پیشرفت‌های فعلی صنعت خود در پیش بگیرد.
مک دونالد مدتی است که برای رقابت با رقیبان تازه نفسی مثل «شیک شک» یا «چیپوتل» تلاش می‌کند. شرکت قبلاً وعده فست فود خوب به مشتری‌هایش می‌داد. اما الان غذا نه سریع است و نه خوب! در واقع، در سال ۲۰۱۴ میانگین زمان انتظار خدمات سواره (منظور خرید پنجره‌ای یا خرید در حالتی است که مشتری تمام مراحل انتخاب، سفارش و دریافت غذا را بدون پیاده شدن از خودروی خود انجام می‌دهد (بیش از ۳ دقیقه بود طولانی‌ترین زمان انتظار در ۱۵ سال گذشته).
شاید بتوان گفت که دوران افول شروع شده است، مگر این که شرکت با سرعت و کارآمدی مسیر خود را اصلاح کند… وگرنه ممکن است در رقابت با روش‌های نوین رقبا پشت سر گذاشته شود. ذائقه مصرف کننده تغییر کرده است و فرمول مک دونالد برای هماهنگ شدن با این تغییرات در طول زمان، باید انعطاف کافی داشته باشد.
شاید مدیران مک دونالد باید آن را به طور کامل به سوی تبدیل شدن به یک امپراتوری املاک و مستغلات هدایت کنند. در حال حاضر آنها در حال بررسی ایده‌ی افزایش درصد رستوران‌های دارای امتیاز هستند، بنابراین واضح است که در هر صورت رهبری شرکت به این سمت گرایش دارد.
جمع‌بندی: داستان همبرگر و زمین
سیاست مک دونالد این بوده است که به شکل متفاوت‌تری از فرانچایزهای خود درآمد کسب کند. آنها به جای این که صرفاً بر فروش غذا یا افشای فرمول‌های سری و منحصر به فرد تکیه کنند، جریان درآمد خود را متنوع‌تر کرده‌اند و مالک اصلی بسیاری از رستوران‌های خود در سراسر جهان شده‌اند. به طور قطع مالک برخی از نمادین‌ترین شعبه‌های مک دونالد در دنیا خود مک دونالد است (نه شعبه‌ای که نام برند را نمایندگی می‌کند.)
مک دونالد به طور چشمگیری از سود سال به سال املاک در ایالات متحده و در سطح جهان بهره‌مند شده است. مک‌دونالد همچنان از فروش فرانچایز خود حق امتیاز دریافت می‌کند، اما از جریان درآمدی بسیار سنگین‌تری از اجاره‌نامه‌های نزدیک به ۳۳ هزار رستوران تحت مالکیت فرانچایز برخوردار است.
مک‌دونالد چیزی فراتر از یک رستوران است. این شرکت با ترکیب دو صنعت فست‌فود و املاک، به الگویی برای تنوع‌بخشی درآمد تبدیل شده است.
همان‌طور که در فیلم The Founder (بنیان‌گذار) گفته شد:
“شما با کاهش ۱/۴ درصدی قیمت یک همبرگر، امپراتوری نمی‌سازید. اما با مالکیت زمینی که آن برگر در آن پخته می‌شود، چرا!”
حالا شما چه استراتژی برای کسب و کار خود دارید؟ با ما در “های حساب” به اشتراک بگذارید!
1 دیدگاه
[…] مک دونالد پول خود را از فروش همبرگر به دست نمی‌آورد. آیا این شما را شگفت‌زده می‌کند؟ اگر بزرگ‌ترین و مشهورترین رستوران زنجیره‌ای دنیا درآمد خود را از فروش همبرگر تأمین نمی‌کند پس منبع اصلی درآمد آن چیست؟ و مک دونالد چگونه از آن بهره‌برداری می‌کند؟ […]