حسابرسی مالیاتی توانسته در روزهایی که شفافیت مالی و پایبندی به قوانین نقش تعیینکنندهای در اعتبار و بقای کسبوکارها ایفا مینماید، اثرات چشمگیری را ارائه نماید. با در نظر داشتن فضای اقتصادی در شرایط کنونی، میتوان گفت استفاده از فرآیندهای نظارتی مالی بیش از قبل مورد توجه قرار میگیرد. شما میتوانید به کمک این فرآیند و بررسی دقیق اسناد، دفاتر و اظهارنامهها، میزان انطباق فعالیتهای مالی با قوانین مالیاتی را مشخص نمایید.
شناخت درست این مفهوم میتواند علاوه بر کاهش ریسک جرایم و اختلافات مالیاتی، به منظور کمکرسانی به مدیران جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانهتر کمک برساند. بنابراین اگر شما نیز میخواهید با این مفهوم، مزایا و نکات کلیدی آن آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید.
حسابرسی مالیاتی چیست؟
حسابرسی مالیاتی را میتوان یک فرآیند بازبینی دقیق و تطبیق اسناد مالی با قوانین جاری کشور دانست که به منظور اثبات شفافیت عملکرد اقتصادی یک واحد تجاری انجام میشود. زمانی که مخاطب با پرسش حسابرسی مالیاتی چیست مواجه میشود، میتواند این فرآیند را به عنوان یک فیلتر اطمینان در نظر داشته باشد؛ چرا که در این روال کارشناسان با بررسی ترازنامهها، دفاتر قانونی و صورتهای سود و زیان، اطمینان حاصل میکنند که مالیات، بازتابی واقعی از فعالیتهای شرکت است.
سازمان امور مالیاتی با انجام این نظارتها قصد دارد که علاوه بر جمعآوری نقدینگی، استقرار عدالت مالیاتی و اطمینان از توزیع عادلانه بار مالی در سطح جامعه را محقق نماید. در این زمان یک حسابرس مالیاتی با دقت در جزئیات، تلاش میکند تا شکافهای اطلاعاتی بین مودی و سازمان را از بین برده و از فرار مالیاتی یا تضییع حقوق دولت و حتی خودِ مودی جلوگیری نماید.
چه زمانی یک مودی مشمول حسابرسی مالیاتی میشود؟
در این روزها شفافیت مالی تنها یک انتخاب نبوده و شما میبایست برای حفظ بنیان کسب و کار خود، آن را مدنظر داشته باشید. در واقع حسابرسی مالیاتی نوعی از حسابرسی بوده که با هدف راستیآزمایی و صیانت از حقوق عمومی اجرا میشود. زمانی که سیستمهای هوشمند سازمان امور مالیاتی ناهماهنگیهایی را در جریان نقدینگی یا نسبت سود به فروش شناسایی نمایند، زنگ خطر برای بازبینی اسناد به صدا درمیآید.
لازم به ذکر است یک مودی در شرایط زیر با فرآیند حسابرسی مالیاتی مواجه خواهد شد که آگاهی از آنها میتواند مسیری هوشمندانه و کاربردی را برای مدیریت ریسک ترسیم نماید.
عدم تطابق اطلاعاتی
زمانی که میان مبالغ اعلام شده در اظهارنامه با گزارشهای معاملات فصلی (ماده ۱۶۹) یا صورتحسابهای سامانه مودیان تضاد وجود داشته باشد.
سطح فعالیت و حجم فروش
مودیانی که بر اساس شاخصهای تعیینشده توسط سازمان در دستهبندی مودیان بزرگ قرار میگیرند، به صورت دورهای و سیستماتیک مشمول حسابرسی مالیاتی میشوند.
اعلام زیانهای سنواتی متوالی
درج زیانهای سنگین و غیرمتعارف در ترازنامه که با عرف فعالیت آن صنف همخوانی نداشته باشد، یکی از محرکهای اصلی برای شروع بازرسیهای دقیق است.
انتخاب بر اساس معیار ریسک
سازمان با استفاده از الگوریتمهای علمی، مودیانی را که دارای ریسک مالیاتی بالا مانند اعتبار مالیاتی غیر واقعی هستند، برای حسابرسی گزینش مینمایند.
نقش حسابرسی مالیاتی در جلوگیری از جرایم و جرایم سنگین
کلید تحول در ساختارهای اقتصادی را میتوان درک حضور حسابرس مالیاتی به عنوان ناظر و یک مشاور امنیت مالی در نظر گرفت. در چنین شرایطی پرسش حسابرسی چیست بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار میگیرد؛ چرا که حسابرسی مالیاتی با شناسایی زودهنگام تضادهای محاسباتی و اصلاح اشتباهات در ثبت اسناد، مانند یک سد علمی در برابر سقوط کسبوکارها در ورطه جرایم سنگین و غیرقابل جبران عمل مینماید.
این امکان برای شما وجود دارد تا با اجرای دقیق و هوشمندانه حسابرسی مالیاتی علاوه بر جلوگیری از تحمیل هزینههای گزاف جریمههای کتمان درآمد، ایجادکننده مسیری با نظم و الهام بخش باشید.
تأثیر حسابرسی مالیاتی بر شفافیت مالی و اعتبار مودی
شفافیت کسب و کار در حوزه حسابداری علاوه بر یک فضیلت اخلاقی، میتواند به عنوان زیربنای اعتبار و برندینگ یک مجموعه اقتصادی نیز محسوب شود. اگر مراحل حسابرسی مالیاتی کاملاً دقیق انجام شود، یک کسب و کار میتواند با زدودن غبارهای ابهام از ترازنامهها، اعتماد ذینفعان و بانکها را به شکلی معجزهآسا افزایش میدهد. زمانی که یک حسابرس مالیاتی خبره استانداردهای قانونی را در یک واحد تجاری جاری میسازد، در حقیقت مسیر را برای بهرهمندی از تسهیلات، معافیتها و مشوقهای قانونی هموار مینماید.
بنابراین حسابرسی مالیات تنها یک فرآیند نظارتی دولتی نبوده و میتوان این نوع از حسابرسی مالیاتی را موتور محرک ارتقای سطح کیفی گزارشگری مالی دانست؛ چرا که مودی را از یک پاسخدهنده در برابر قانون، به یک شریک استراتژیک و معتبر در نظام اقتصادی تبدیل مینماید.
پیامدهای نادیده گرفتن حسابرسی مالیاتی
لازم به ذکر است یک غفلت اداری تنها شامل بیتوجهی به الزامات حسابرسی مالیاتی نشده و میتواند آغازکننده مسیری پر مخاطره باشد! زمانی که یک مجموعه از انطباق با استانداردهای مورد نظر حسابرس مالیاتی سر باز میزند، در حقیقت خود را از چتر حمایتی قانون خارج نموده و در معرض فرآیندهایی که شامل هزینههای گزاف میشوند، قرار میدهد.
جریمههای سنگین و غیرقابل بخشش
عدم تمکین به قوانین منجر به وضع جریمههای درصدی بالایی میشود که گاهی از اصل مالیات نیز فراتر میرود.
ابطال دفاتر قانونی و علیالرأس شدن
در صورت بروز نقص در فرآیند حسابرسی مالیاتی، سازمان مستقیماً اقدام به برآورد مالیات کرده که معمولاً بسیار بیشتر از واقعیت فعالیت مودی خواهد بود.
محرومیت از معافیتها و مشوقها
بسیاری از تسهیلات و نرخهای صفر مالیاتی تنها به مودیانی تعلق میگیرد که در حسابرسی نمره قبولی را کسب نمایند.
ایجاد سابقه منفی
با توجه به قوانین حاکم بر حسابرسی مالیاتی، بدبینی سازمان نسبت به پرونده مودی میتواند در سالهای آتی، نظارترا با سختگیری بیشتری انجام دهد.
محدودیتهای حقوقی و بانکی
پیامدهایی نظیر ممنوعالخروجی مدیران یا مسدود شدن حسابهای بانکی، از نتایج مستقیم نادیده گرفتن تکالیف است.
از دست رفتن اعتبار نزد شرکا
عدم شفافیت مالی مانع از جذب سرمایهگذار و انعقاد قراردادهای بزرگ با مجموعههای دولتی و معتبر میشود.
هزینههای بالای دادرسی
ورود به پروندههای حل اختلاف مالیاتی علاوه بر هدر رفت زمان، هزینههای مشاوره و دادرسی سنگینی را به شرکت تحمیل مینماید.
حسابرسی مالیاتی در ایران بر چه اساسی انجام میشود؟
از دیرباز استانداردهای گزارشگری مالی در حوزه حسابرسی مالیاتی از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. زیربنای این فرآیند بررسی جامع تمامی دفاتر قانونی، صورتحسابهای فروش و اسناد هزینهای بوده که باید با قوانین مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده همخوانی کامل داشته باشند. باید در نظر داشته باشید که پیوستگی میان حسابداری مالیاتی و حسابرسی مالیاتی تضمینکننده عبور موفق از این مرحله خواهد بود؛ چرا که بازرسان با تکیه بر اسناد، هرگونه واریزی به حسابهای بانکی، لیستهای بیمه و حقوق و حتی قراردادهای پیمانکاری را با دقت به منظور کسب اطمینان، واکاوی مینمایند.
همچنین علاوه بر مدارک فیزیکی، فرآیند حسابرسی مالیاتی به شدت بر دادههای استخراج شده از سامانههای هوشمند، نظیر سامانه مودیان و گزارشهای فصلی معاملات، استوار است. در این مرحله تمامی خریدها و فروشها با مدارک طرفهای تجاری به منظور احراز اصالت معاملات، تطبیق داده میشود. هدف از اجرای دقیق حسابرسی مالیاتی، تحقق آن است که هر ریال خروجی یا ورودی در شرکت باید دارای پشتوانه مستدل و علمی باشد! بنابراین شما میتوانید با نظمبخشی به اسناد انبار، صورتجلسات مجمع و ترازهای آزمایشی، رویکردی کاربردی برای حفاظت از داراییهای مجموعه را اجرا نمایید.
حسابرس مالیاتی کیست و چه وظایفی دارد؟
در ساختار حرفهای اقتصاد، حسابرس مالیاتی فردی متخصص بوده که با دانش عمیق بر استانداردهای حسابداری و قوانین موضوعه، مسئولیت تطبیق عملکرد مودیان با تکالیف قانونی را بر عهده دارد. این فرد کارشناس با تکیه بر این واقعیت که حسابرسی مالیاتی نوعی از حسابرسی تخصصی و راهبردی محسوب میشود، به واکاوی عمیق رویدادهای مالی میپردازد.
این شخص با برخورداری از اختیارات قانونی گسترده، حق دسترسی به تمامی دفاتر، اسناد و مدارک بانکی را داشته و موظف است با بیطرفی کامل، تضادهای میان واقعیتهای مالی و اظهارات مودی را شناسایی نماید. در این زمان خروجی این فرآیند میتواند از اهمیت ویژهای برخوردار باشد؛ چراکه برای مخاطب پرسش حسابداری مالیاتی چیست ایجاد شده و پاسخ به این سؤال میتواند یک رکن اصلی برای قضاوت حسابرس محسوب شود!
در فرآیند حسابرسی مالیاتی، مسئولیتهای این فرد فراتر از بررسی اعداد بوده و وی باید با رویکردی علمی، از صحت سرفصلهای هزینهای و اصالت خریدهای انجامشده اطمینان حاصل کرده و هرگونه انحراف از قوانین مالیاتی را گزارش نماید. حسابرس با بررسی نسبتهای سودآوری و تحلیل جریان نقدینگی، نقش حیاتی در شفافسازی فضای کسبوکار ایفا مینماید. هرچه این روند با نظم و صداقت کامل انجام شود، میتوان نسبت به اصلاح رویههای اداری و مستندسازی دقیق و طبعاً کاهش ریسکهای قانونی اطمینان خاطر بیشتری داشت.
تفاوت حسابدار، حسابرس مالیاتی و حسابداری مالیاتی
اگر شما نیز خواهان قدمهایی هوشمندانه در مسیر ریسکهای قانونی و زیربنای نظم سازمانی هستید، قطعاً درک تمایز میان ارکان نظام مالی میتواند اقدامی حائز اهمیت محسوب شود! این شناخت علاوه بر افراد عادی، برای مدیران نیز به منظور تشخیص مرز میان ثبت رویدادها، تکالیف قانونی و فرآیندهای نظارتی اثرگذار بوده و سبب میشود تا این افراد برای هر مرحله آمادگی لازم را کسب نمایند. شما میتوانید در بخش زیر با ۳ حوزه کاربردی آشنا شوید تا بتوانید از آنها در چرخه حسابرسی مالیاتی و انضباط مالی به درستی استفاده نمایید.
| عنوان |
ماهیت و تعریف خلاصه |
تمرکز اصلی و وظیفه |
زمان اثرگذاری |
| حسابدار |
مسئول ثبت، طبقهبندی و گزارشگری کلیه رویدادهای مالی روزانه |
انضباط بخشیدن به جریان نقدینگی و تهیه صورتهای مالی پایه |
در طول دوره مالی (مستمر) |
| حسابداری مالیاتی |
تخصص متمرکز بر انطباق رویدادهای مالی با قوانین و مقررات مالیاتی کشور |
محاسبه دقیق بدهی مالیاتی، ارسال اظهارنامه و مدیریت معافیتها |
موازی با ثبتها و پایان دوره |
| حسابرس مالیاتی |
نماینده قانون یا بازرس متخصص که وظیفه تایید صحت ادعاهای مودی را دارد |
راستیآزمایی اسناد جهت جلوگیری از تخلف و اجرای حسابرسی مالیاتی |
پس از تسلیم اظهارنامه |
انواع حسابرسی مالیاتی
شناخت دقیق الگوهای نظارتی سازمان امور مالیاتی باعث میشود تا افراد با استراتژی هوشمندانهتری به استقبال تکالیف قانونی رفته و زیرساختهای خود را متناسب با نوع بازرسی تنظیم نمایند. جالب است بدانید هر یک از روشهای حسابرسی مالیاتی با هدف خاصی طراحی شده تا از صحت گزارشگری مالی در سطوح مختلف اطمینان حاصل شود.
حسابرسی اداری
در این روش اسناد و مدارک مودی در محل اداره امور مالیاتی و توسط گروه رسیدگی بررسی میشود. این رایجترین شکل نظارت بر اظهارنامههای ارسالی است.
حسابرسی میدانی
زمانی که حجم فعالیتها گسترده باشد، بازرسان برای بررسی عینی دفاتر، انبارگردانی و تطبیق مستندات، در محل فعالیت مودی حضور یافته و حسابرسی مالیاتی را به صورت حضوری انجام میدهند.
حسابرسی بازرسی
معمولاً این نوع رسیدگی به صورت سرزده یا موردی برای بررسی جنبههای خاصی مانند وضعیت صندوق، موجودی کالا یا فاکتورهای فروش در لحظه انجام میگیرد.
حسابرسی بازبینی (مجدد)
در صورتی که پس از ابلاغ برگ تشخیص مدارک جدیدی دال بر کتمان درآمد به دست آید، مجدداً پرونده برای بررسی دقیقتر گشوده میشود.
حسابرسی ویژه
این روش برای پروندههای حساس، جرایم سنگین مالیاتی یا تراکنشهای مشکوک بانکی توسط تیمهای زبده و با اختیارات ویژه صورت میگیرد تا ابعاد پنهان فعالیتها شفاف گردد.
مراحل انجام حسابرسی مالیاتی
فرآیند حسابرسی مالیاتی یک مسیر قانونی و مدون بوده که با هدف تطبیق اظهارات شما با واقعیتهای مالی اجرا میشود. برای عبور موفق از این چالش، شناخت گامهای زیر ضروری و کاربردی خواهد بود!
ابلاغ حکم
دریافت رسمی برگه دعوت برای ارائه اسناد
تسلیم مدارک
ارائه دفاتر قانونی و فاکتورها به گروه حسابرسی مالیاتی
رسیدگی
بازبینی و تطبیق تراکنشها توسط حسابرس
صدور برگ تشخیص
اعلام مبلغ مالیات محاسبهشده بر اساس یافتهها
قطعیت یا اعتراض
پذیرش مبلغ یا ورود به فرآیند دادرسی در صورت اختلاف
جمع بندی
از آنجا که اجرای قانونمند و درک صحیح نسبت به حسابرسی مالیاتی میتواند برای هر سازمان افزایش شفافیت و ایجاد اعتماد در میان افراد مختلف ایفا نماید، شما میبایست به منظور تحقق این سطح از اطمینان همکاری با نیروهای متخصص و توانمند را در نظر داشته باشید. در این میان پلتفرمهایی مانند های حساب که امکاناتی چون قابلیت مشاهده فرصتهای شغلی تمام وقت و پاره وقت را در اختیار کارجویان قرار میدهند، قطعاً از اعتبار و ارزش بالایی برخوردار هستند؛ چرا که در این شرایط کارجو میتواند نسبت به ساخت یا تکمیل رزومه خویش از طریق پلتفرم اقدام نموده و آن را به سریعترین روش برای مجموعه حسابداری دلخواه خود ارسال نماید.
پس اگر به دنبال بررسی گزینههای شغلی متناسب با شرایط خود و ارتباط مستقیم با کارفرمایان این حوزه هستید، آگهی استخدام حسابدار و حسابرس را در سایت “های حساب” چک کنید!
سوالات متداول حسابرسی مالیاتی
نقش مشاور یا حسابرس متخصص در این فرآیند چیست؟
با حضور فرد یا تیم متخصص تمامی روندها با دقت بالاتری مدیریت شده و همین امر میتواند منجر به کاهش ریسک خطا و تعامل با مراجع مالیاتی بهصورت حرفهایتر گردد.
آیا امکان اعتراض به نتایج حسابرسی وجود دارد؟
بله، مؤدیان این حق را دارند که در چارچوبهای قانونی نسبت به نتایج اعلامشده اعتراض نموده و از مسیر هیئتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع را پیگیری نمایند.
اگر اسناد مالی ناقص باشند چه اتفاقی رخ میدهد؟
نقص یا عدم ارائه اسناد میتواند منجر به تشخیص علیالرأس، جریمههای سنگین و حتی طولانی شدن فرآیند رسیدگی شود.
چه اشخاص یا کسبوکارهایی مشمول حسابرسی میشوند؟
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که طبق قانون ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند، ممکن است در دورههای مختلف مورد بررسی قرار گیرند. حجم فعالیت، نوع درآمد و سابقه مالیاتی از عوامل تأثیرگذار در انتخاب پروندهها هستند.
حسابرسی مالیاتی با چه هدفی انجام میشود؟
هدف اصلی این فرآیند، اطمینان از صحت اطلاعات مالی ارائهشده به سازمان امور مالیاتی و تطابق آن با قوانین و مقررات جاری است.
دیدگاه شما